Het is inmiddels bijna een jaar geleden dat George Floyd om het leven kwam in Minneapolis (Minnesota, VS) door politiegeweld. Overal in de VS, maar ook in Nederland stonden mensen op om te protesteren tegen buitensporig optreden van de politie tegen zwarte mensen. De Black Lives Matter beweging kreeg een nieuwe impuls en langzamerhand beginnen Nederlandse burgers zich meer en meer bewust te worden van vormen van uitsluiting en racisme. In het bijzonder is de mening van Nederlanders omtrent het Slavernijverleden aan het kantelen.
Op 1 juli 2021 is het 148 jaar geleden dat de Slavernij in 1873 – 10 jaar na de officiële afschaffing – daadwerkelijk werd afgeschaft. Jaarlijks wordt deze dag in Suriname, de Nederlandse Antillen en Nederland gevierd met Keti Koti (Gebroken Ketenen in Sranantongo). Een feestelijke aangelegenheid, maar ook een moment van bezinning en herdenking. In aanloop naar dit jaarlijkse moment, gaan we in drie dialoogsessies in gesprek over dit gedeelde verleden en de doorwerking ervan in onze maatschappij vandaag de dag. Zit onze geschiedenis de toekomst van velen in de weg? Kan je uitsluiting en racisme herkennen als je het zelf nooit hebt ervaren?
In gesprek met Dagmar Oudshoorn- Tinga (Directeur Amnesty International Nederland, voorzitter Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden), Kathleen Ferrier (Voorzitter nationale UNESCO Commissie en voormalig politicus), Linda Nooitmeer (Voorzitter NiNsee), Karwan Fatah-Black ( Historicus vroegmoderne globalisering en Atlantische slavernijverleden), Glenn Helberg (Psychiater, Chairman of Board of Rethink, lid Raad van Advies College voor de Rechten van de Mens), Lennon Fokkens ( Activist) en Kunta Rincho (Cultureel-maatschappelijk ondernemer, muzikant, communitybuilder en antiracisme-activist).
(H)erkenning
In deze derde en laatste dialoog gaan we in gesprek over hoe het koloniaal- en slavernijverleden gezamenlijk herdacht en de afschaffing gevierd kan worden. We bespreken onder andere mogelijke excuses van de staat voor diens rol in het slavernijverleden, een nationale dag van herdenking en viering, en het erkennen van 1873 als jaartal van afschaffing. Wat is het belang van gezamenlijk herdenken? Wat zouden nationale excuses betekenen? Het laatste deel van deze dialoog wordt gebruikt om terug te blikken op het drieluik met onder andere Dagmar Oudshoorn, voorzitter van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden.
We gaan eerst in gesprek met een panel van experts op het gebied van herdenking en erkenning. Hoe zien zij de plek van het slavernijverleden in Nederland? Daarnaast nodigen we iedereen uit om bij te dragen aan de dialogen door deel te nemen aan online groepsgesprekken. Deze vinden plaats binnen het programma, maar worden niet uitgezonden, om zo constructief verhalen te delen en ervaringen op te halen.
Uit een recent onderzoek van dagblad Trouw (12 februari jl.) blijkt dat inmiddels de meeste Nederlanders (56%) vinden dat ons land een ernstige rol heeft gespeeld in de geschiedenis van de slavernij. Hoewel het merendeel van de Nederlanders aangeeft onderzoek naar het slavernijverleden belangrijk te vinden, vindt slechts 31% dat landelijke excuses nodig zijn. Om deze statistieken verder kleur te geven, is het belangrijk om met elkaar in gesprek te gaan. Hoe ervaren mensen de gedeelde geschiedenis? Wat weten we van ons eigen verleden en dat van de mensen om ons heen? Hoe dealen we met de pijnlijke erfenis van misdaden tegen de menselijkheid? En hoe zorgen we ervoor dat alle Nederlanders gelijk behandeld worden?